Muzeum jest samorządową instytucją kultury nie nastawioną na osiąganie zysku, której celem działania jest trwała ochrona dóbr kultury, udostępnianie zbiorów i ich upowszechnianie.
Muzeum działa na podstawie:
- Ustawy z dnia 25 października 1991 r., o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123
z późniejszymi zmianami);
- Ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5, poz.24 z późniejszymi zmianami);
- Statutu nadanego Uchwałą Nr 649/LVI/99 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 24 listopada 1999 r. w sprawie nadania statutu samorządowej instytucji kultury pod nazwą Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce
- Uchwały Nr 5/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 26 stycznia 2004 r. zmieniającej Uchwałę Zarządu Województwa Mazowieckiego w sprawie nadania Statutu Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce.
Szczegółowo organizację pracy oraz strukturę, zakresy działania jednostek organizacyjnych i samodzielnych stanowisk pracy w Muzeum określa Regulamin Organizacyjny.